Πολιτογράφηση στην Ελλάδα
20/09/07 18:54
Πρόσφατα, η Αθηνά Ωνάση
έγραψε επιστολή στον πρωθυπουργό ζητώντας την
μεσολάβηση του προκειμένου να δοθεί η ελληνική
ιθαγένεια στον σύζυγο της, Αλβάρο Ντε Μιράντα, για να
μπορεί να συμμετέχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του
Πεκίνου με τα ελληνικά χρώματα. Ποιες όμως είναι οι
νόμιμες προϋποθέσεις για την πολιτογράφηση συζύγου
Έλληνα πολίτη;
Σύμφωνα με τον ν. 3284/2004, σύζυγος Έλληνα πολίτη μπορεί να πολιτογραφηθεί Έλληνας όταν συμπληρώσει 10 χρόνια νόμιμης παραμονής στη χώρα – ή 3 χρόνια νόμιμης παραμονής όταν έχει αποκτήσει τέκνο με τον Έλληνα σύζυγο. Η διάκριση με βάση την απόκτηση τέκνου ή όχι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο νομοθέτης, κατά πάσα πιθανότητα θα θεώρησε ότι το τέκνο αποτελεί απόδειξη ότι ο γάμος έγινε με υγιείς προθέσεις και όχι με σκοπό την καταστρατήγηση του νόμου. Με αυτόν τον τρόπο όμως, παραβίασε την αρχή της ισότητας και το σύνταγμα, στερώντας την ιθαγένεια από όσα ζευγάρια δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν ή δεν επιθυμούν την απόκτηση τέκνου. Μιά σύντομη ματιά στη νομοθεσία άλλων Ευρωπαικών κρατών δείχνει ότι οι άλλες χώρες δίνουν την ιθαγένεια σε συζύγους των πολιτών τους μετά από 6 μήνες μέχρι 3 χρόνια διαμονής, ανάλογα με τη χώρα, και ανεξάρτητα βέβαια από την απόκτηση τέκνου ή όχι. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι Έλληνες πολίτες με αλλοδαπούς συζύγους, για τους/τις οποίες η Ευρωπαϊκή ιθαγένεια είναι θέμα μεγάλης σημασίας, αντί να ζήσουν στην Ελλάδα με τους συζύγους τους και να πολιτογραφηθούν σε 10 χρόνια, προτιμούν και αναγκάζονται να ζουν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες τους προσφέρουν την ιθαγένεια σε μόλις 3 χρόνια – παρότι είναι σύζυγοι Ελλήνων πολιτών και όχι της χώρας διαμονής! Με άλλα λόγια, οι άλλες χώρες παρέχουν στους συζύγους των Ελλήνων πολιτών αυτό που η Ελλάδα τους αρνείται!
Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη για τους αλλοδαπούς που διαμένουν στην χώρα χωρίς Έλληνα σύζυγο. Ενώ σε όλες σχεδόν τις Ευρωπαικές χώρες, η πολιτογράφηση είναι αυτονόητη μετά από πέντε χρόνια νόμιμης διαμονής, στην Ελλάδα η συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών που διαμένουν στην Ελλάδα πάνω από 10 χρόνια δεν έχουν την Ελληνική ιθαγένεια. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα άτομα αυτά παραμένουν στο περιθώριο, και παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και τελείωσαν ελληνικά σχολεία δεν έχουν την Ελληνική ιθαγένεια – παγκόσμια πρωτοτυπία! Ο νομοθέτης δεν έχει καταλάβει ότι όσοι μετανάστες είναι στην Ελλάδα για τόσο πολλά χρόνια έχουν στεριώσει εδώ και δεν πρόκειται να φύγουν. Αφού θα είναι εδώ που θα είναι, η ελληνική ιθαγένεια το μόνο που θα επιτύχει είναι να ενσωματώσει αυτούς τους ανθρώπους πλήρως.
Οι πρόσφατες προσπάθειες του υπουργείου Εσωτερικών, με τον καινούριο θεσμό του «επί μακρόν διαμένοντος», είναι προς την λανθασμένη κατεύθυνση. Αντί να διευκολύνει την πολιτογράφηση αλλοδαπών πολιτών, το υπουργείο εσωτερικών δημιούργησε τον θεσμό του «επί μακρόν διαμένοντος», με ενδεχόμενο δικαίωμα ψήφου στους «επί μακρόν διαμένοντες», προκειμένου να μετριάσει τις αρνητικές εντυπώσεις σχετικά με τα δικαιώματα των μεταναστών. Όμως έτσι, αφενός μεν μειώνεται η αξία της Ελληνικής ιθαγένειας (το δικαίωμα ψήφου θα το έχουν και οι μη Έλληνες πολίτες – δεδομένου μάλιστα και τις στρατιωτικής υποχρεώσεως των Ελλήνων πολιτών ίσως τελικά να έχει κανείς μεγαλύτερο συμφέρον να είναι «επί μακρόν διαμένων» παρά Έλληνας πολίτης), αφετέρου δε δημιουργείται μια δεύτερη υποκατηγορία πολιτών, με πιο περιορισμένα δικαιώματα από τους Έλληνες πολίτες.
Ασφαλώς οι λόγοι που είμαστε σε αυτή την κατάσταση έχουν σχέση με το γενικότερο κλίμα ξενοφοβίας στη χώρα. Χαρακτηριστικός είναι ο κώδικας ελληνικής ιθαγένειας που ίσχυε μέχρι το 1998 – ο οποίος προέβλεπε διαφορετική μεταχείριση για τους Έλληνες πολίτες άλλης ράτσας ή άλλης εθνικής προέλευσης από τους υπόλοιπους Έλληνες. Όσοι Έλληνες πολίτες δεν είχαν την ελληνική εθνική προέλευση έχαναν την ελληνική ιθαγένεια εάν εγκατέλειπαν την Ελλάδα και δεν είχαν σκοπό να επιστρέψουν. Ο νόμος είχε εφαρμοστεί σε μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες από την Θράκη, οι οποίοι επισκέφτηκαν συγγενείς τους στην Τουρκία χάνοντας εν αγνοία τους την ελληνική ιθαγένεια...
Σύμφωνα με τον ν. 3284/2004, σύζυγος Έλληνα πολίτη μπορεί να πολιτογραφηθεί Έλληνας όταν συμπληρώσει 10 χρόνια νόμιμης παραμονής στη χώρα – ή 3 χρόνια νόμιμης παραμονής όταν έχει αποκτήσει τέκνο με τον Έλληνα σύζυγο. Η διάκριση με βάση την απόκτηση τέκνου ή όχι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο νομοθέτης, κατά πάσα πιθανότητα θα θεώρησε ότι το τέκνο αποτελεί απόδειξη ότι ο γάμος έγινε με υγιείς προθέσεις και όχι με σκοπό την καταστρατήγηση του νόμου. Με αυτόν τον τρόπο όμως, παραβίασε την αρχή της ισότητας και το σύνταγμα, στερώντας την ιθαγένεια από όσα ζευγάρια δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν ή δεν επιθυμούν την απόκτηση τέκνου. Μιά σύντομη ματιά στη νομοθεσία άλλων Ευρωπαικών κρατών δείχνει ότι οι άλλες χώρες δίνουν την ιθαγένεια σε συζύγους των πολιτών τους μετά από 6 μήνες μέχρι 3 χρόνια διαμονής, ανάλογα με τη χώρα, και ανεξάρτητα βέβαια από την απόκτηση τέκνου ή όχι. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι Έλληνες πολίτες με αλλοδαπούς συζύγους, για τους/τις οποίες η Ευρωπαϊκή ιθαγένεια είναι θέμα μεγάλης σημασίας, αντί να ζήσουν στην Ελλάδα με τους συζύγους τους και να πολιτογραφηθούν σε 10 χρόνια, προτιμούν και αναγκάζονται να ζουν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες τους προσφέρουν την ιθαγένεια σε μόλις 3 χρόνια – παρότι είναι σύζυγοι Ελλήνων πολιτών και όχι της χώρας διαμονής! Με άλλα λόγια, οι άλλες χώρες παρέχουν στους συζύγους των Ελλήνων πολιτών αυτό που η Ελλάδα τους αρνείται!
Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη για τους αλλοδαπούς που διαμένουν στην χώρα χωρίς Έλληνα σύζυγο. Ενώ σε όλες σχεδόν τις Ευρωπαικές χώρες, η πολιτογράφηση είναι αυτονόητη μετά από πέντε χρόνια νόμιμης διαμονής, στην Ελλάδα η συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών που διαμένουν στην Ελλάδα πάνω από 10 χρόνια δεν έχουν την Ελληνική ιθαγένεια. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα άτομα αυτά παραμένουν στο περιθώριο, και παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και τελείωσαν ελληνικά σχολεία δεν έχουν την Ελληνική ιθαγένεια – παγκόσμια πρωτοτυπία! Ο νομοθέτης δεν έχει καταλάβει ότι όσοι μετανάστες είναι στην Ελλάδα για τόσο πολλά χρόνια έχουν στεριώσει εδώ και δεν πρόκειται να φύγουν. Αφού θα είναι εδώ που θα είναι, η ελληνική ιθαγένεια το μόνο που θα επιτύχει είναι να ενσωματώσει αυτούς τους ανθρώπους πλήρως.
Οι πρόσφατες προσπάθειες του υπουργείου Εσωτερικών, με τον καινούριο θεσμό του «επί μακρόν διαμένοντος», είναι προς την λανθασμένη κατεύθυνση. Αντί να διευκολύνει την πολιτογράφηση αλλοδαπών πολιτών, το υπουργείο εσωτερικών δημιούργησε τον θεσμό του «επί μακρόν διαμένοντος», με ενδεχόμενο δικαίωμα ψήφου στους «επί μακρόν διαμένοντες», προκειμένου να μετριάσει τις αρνητικές εντυπώσεις σχετικά με τα δικαιώματα των μεταναστών. Όμως έτσι, αφενός μεν μειώνεται η αξία της Ελληνικής ιθαγένειας (το δικαίωμα ψήφου θα το έχουν και οι μη Έλληνες πολίτες – δεδομένου μάλιστα και τις στρατιωτικής υποχρεώσεως των Ελλήνων πολιτών ίσως τελικά να έχει κανείς μεγαλύτερο συμφέρον να είναι «επί μακρόν διαμένων» παρά Έλληνας πολίτης), αφετέρου δε δημιουργείται μια δεύτερη υποκατηγορία πολιτών, με πιο περιορισμένα δικαιώματα από τους Έλληνες πολίτες.
Ασφαλώς οι λόγοι που είμαστε σε αυτή την κατάσταση έχουν σχέση με το γενικότερο κλίμα ξενοφοβίας στη χώρα. Χαρακτηριστικός είναι ο κώδικας ελληνικής ιθαγένειας που ίσχυε μέχρι το 1998 – ο οποίος προέβλεπε διαφορετική μεταχείριση για τους Έλληνες πολίτες άλλης ράτσας ή άλλης εθνικής προέλευσης από τους υπόλοιπους Έλληνες. Όσοι Έλληνες πολίτες δεν είχαν την ελληνική εθνική προέλευση έχαναν την ελληνική ιθαγένεια εάν εγκατέλειπαν την Ελλάδα και δεν είχαν σκοπό να επιστρέψουν. Ο νόμος είχε εφαρμοστεί σε μουσουλμάνους Έλληνες πολίτες από την Θράκη, οι οποίοι επισκέφτηκαν συγγενείς τους στην Τουρκία χάνοντας εν αγνοία τους την ελληνική ιθαγένεια...